Xử lý chất thải nguy hại : thiếu kinh phí, bí công nghệ

Hiện chưa có nhiều doanh nghiệp đủ lớn để thu gom và xử lý chất thải nguy hại, bởi vậy, nó đã và đang để lại những hậu quả nặng nề về moi truong xanh, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người
Lượng chất thải gia tăng nhanh chóng, trong khi nội lực đầu tư cho ngành xử lý chất thải, xu ly khi thai đang hết sức “èo uột”. Thị trường xử lý, tái chế chất thải đang bị cạnh tranh một cách “méo mó”. Số ít doanh nghiệp đầu tư bài bản, làm ăn chân chính trong lĩnh vực xử lý chất thải đang điêu đứng vì không thể ký được các hợp đồng thu gom chất thải.

“Thiếu công nghệ và thiếu sự đồng bộ trong quản lý cộng với sự gia tăng nhanh chóng của chất thải rắn công nghiệp và chất thải nguy hại ở vùng kinh tế trọng điểm phía Nam đã và đang gây nên những ảnh hưởng xấu tới môi trường.”
Theo thống kê, hằng năm, mới chỉ có khoảng 100 doanh nghiệp thu gom, xử lý chất thải cho 156.000 tấn chất thải nguy hại của cả nước. 30% tổng lượng CTNH được xử lý, số còn lại bị chôn lấp, đổ thải, tái sử dụng trái phép. Các hoạt động thanh kiểm tra và xử lý vi phạm chỉ khoảng 10% so với tình hình thực tế.
Chính các đơn vị được giao trách nhiệm xử lý loại chất thải này lại là thủ phạm gây ô nhiễm nhiều nhất. Các doanh nghiệp này đã chôn lấp cả chất thải thông thường lẫn chất thải nguy hại, dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng đối với môi trường và sức khỏe người dân
TP. HCM có khoảng 15 doanh nghiệp chuyên về xử lý chất thải nguy hại, 49 đơn vị có chức năng thu gom, vận chuyển, xử lý CTNH nhưng chỉ có 19 đơn vị có khả năng xử lý với năng lực xử lý đạt khoảng 10% lượng chất thải nguy hại, 30 đơn vị còn lại chỉ thu gom, vận chuyển và phát tán chất thải nguy hại khắp nơi. Hiện nay, nhiều chất thải nguy hại được thu gom chung với rác thải công nghiệp rồi đi vào các bãi chôn lấp rác. Đặc biệt, chất thải nguy hại khi vào bãi rác sẽ phá hủy quá trình phân hủy rác hữu cơ, gây ô nhiễm nước ngầm. Một số chất như chất phóng xạ, dầu nhờn, phốt pho, thuốc trừ sâu hay cả chất thải y tế… nếu đem chôn lấp sẽ rất nguy hiểm cho con người
Sau khi có sự ra đời của Luật Bảo vệ môi trường 2005 và các văn bản dưới Luật như Thông tư số 12 của Bộ TN&MT về hướng dẫn điều kiện hành nghề và thủ tục lập hồ sơ, đăng ký, cấp phép hành nghề, mã số quản lý chất thải nguy hại và Quyết định số 23 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc ban hành Danh mục chất thải nguy hại công nghệ xử lý CTNH của Việt Nam đã có những bước phát triển đáng kể.
Tuy nhiên, cần phát triển công nghệ xử lý CTNH tại Việt Nam cả về chất và lượng mới thực sự đảm bảo công tác quản lý chất thải ngu hại đạt yêu cầu. Nghiên cứu chuyên biệt hoá các công nghệ để xử lý các loại CTNH đặc thù, tăng cường công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra để đảm bảo các công nghệ đã được cấp phép hoạt động tuân thủ đúng quy định, đạt các quy chuẩn kỹ thuật về môi trường.
Đối với các loại CTNH đặc thù, nên xây dựng quy trình xử lý chuyên biệt để đảm bảo an toàn cho môi trường xung quanh, cần phải xây dựng và ban hành các bộ tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, định mức kinh tế kỹ thuật… làm cơ sở khoa học cho công nghệ xử lý chất thải.
Ngoài ra, Nhà nước cũng cần phải chú trọng đến vấn đề quản lý thị trường và quy hoạch công nghệ xử lý CTNH, để tránh cho doanh nghiệp những rủi ro không đáng có, đồng thời nâng cao hiệu quả cam ket bao ve moi truong của các đơn vị sản xuất.